Wie kent niet het verhaal over de jacht en de ondergang van het Duitse slagschip Bismarck of de verbeten pogingen van de Britten om zusterschip Tirpitz te vernietigen? Wie heeft er nooit gehoord van de Slag om de Atlantische Oceaan, de epische strijd van de geallieerden tegen de honderden U-boten en wie kent niet de onverwachte afloop van de Slag bij Rio de la Plata waarbij de Duitsers het vestzakslagschip Admiral Spee zelf tot zinken brachten? Allemaal maritieme gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlogen waar vele boeken over geschreven zijn en waar vele films over gemaakt zijn. Maar wie heeft er ooit een boek gelezen over Vorpostenboote of Artillerie-Träger? Welke lezer heeft ooit een boek opengeslagen over Minesucher of U-boot Jäger? Dit zullen waarschijnlijk alleen lezers zijn uit het Duitse taalgebied want in de Engelse taal zijn er nog geen boeken verschenen over deze vergeten flottieljes van Hitler.

Nog tijdens de herbewapeningsperiode van de Duitsers, voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog, begon Oberbefehlshaber der Kriegsmarine, Grossadmiral Erich Raeder, in opdracht van Adolf Hitler aan de opbouw van de Duitse oorlogsvloot. Naast de reeds genoemde slagschepen werden er honderden onderzeeboten gebouwd, kruisers en torpedobootjagers op stapel gezet en werd zelfs begonnen met de bouw van vliegdekschepen. Tevens werd er een aanvang gemaakt met het samenstellen van flottieljes kleinere oorlogsschepen zoals patrouilleboten (Vorpostenboote) en mijnenvegers (Minesucher).

Bij het uitbreken van het wereldwijde conflict, begin september 1939, bleek dat de Kriegsmarine nog lang niet op de gewenste sterkte was. In allerijl werden de kielen van nog meer U-boten en torpedobootjagers gelegd en werden honderden vissers- en koopvaardijschepen gevorderd, die omgebouwd werden tot patrouilleboten, mijnenvegers, Schwere Artillerie-Träger, Leichte Artillerie-Träger, onderzeebootjagers, bewakingsvaartuigen en zogenaamde Sperrbrecher, letterlijk vertaald hindernisbrekers. Deze laatste categorie schepen kreeg de levensgevaarlijke taak om hindernissen, meestal mijnenvelden, te breken voorafgaand aan konvooien. Op het moment dat er een land door de Duitsers veroverd en bezet werd, werden de buitgemaakte oorlogs- en koopvaardijschepen ingelijfd bij de Kriegsmarine en veelal toegevoegd aan de bestaande flottieljes.

Over deze vele kleinere oorlogsschepen is nog maar weinig gepubliceerd. Dit komt mede doordat er zoveel van deze vaartuigen in gebruik werden genomen dat er nauwelijks accurate overzichten van bestaan. Vaak werden de schepen voor meerdere taken ingezet. Zo werden mijnenvegers en Vorpostenboote uitgerust met dieptebommen en ingezet als onderzeebootjagers. Verder kregen patrouilleboten mijnenveegtuig aan boord om ingezet te kunnen worden als mijnenvegers en werden alle type bewapende schepen ingezet voor konvooibegeleiding. Artillerie-Träger werden omgebouwd tot Sperrbrecher en grotere patrouilleboten werden ingezet als artilleriedragers.

Alleen het Duitse Bundesarchiv heeft een vrijwel complete, maar niet altijd voor iedereen toegankelijke, lijst in bezit. Auteur Lawrence Paterson besloot hier verandering in te brengen en een boek te schrijven over de vergeten flottieljes. Hij heeft al vele jaren onderzoek gedaan naar alle aspecten van Duitse marine-operaties en heeft daar ruim tien boeken over geschreven, inclusief de goed ontvangen titels "Dönitz`s Last Gamble" en "Black Flag". Zijn meest recente werk is de operationele historie van de Duitse torpedomotorboten: "Schnellboote".

Lawrence Paterson heeft met "Hitler`s Forgotten Flotillas" een dappere poging ondernomen om de Duitse kleinere oorlogsschepen te beschrijven. Echter, misschien was het beter geweest als hij per type schip een boek had geschreven, desnoods in kleinere uitgaven dan dit 352 pagina`s dikke werk. "Hitlers Forgotten Flotillas" klinkt als een aflevering van een uur durende documentaire van National Geographic of Discovery en inhoudelijk is het boek van vergelijkbare opzet. Omdat er zoveel schepen in behandeld worden, is de diepgang gering en komen de individuele schepen niet of nauwelijks aan bod, alleen de ruim 120 verschillende flottieljes. De nummers waarmee deze kleine vloten uit elkaar werden gehouden, blijven bij de lezer niet hangen waardoor hij of zij nergens affiniteit met een bepaald soort schip kan opbouwen. "Hitler`s Forgotten Flotillas" kan dan ook beter niet als standaardwerk gezien worden, maar als een introductie op nog komende publicaties.

Ondanks deze minpunten is "Hitler`s Forgotten Flotillas" de moeite waard om te lezen. De auteur maakt vaak gebruik van tot de verbeelding sprekende getuigenverklaringen, beschrijft de operationele strijdtonelen goed en ondersteunt deze met vele, vaak nog niet eerder gepubliceerde foto`s en afbeeldingen. Hierdoor valt de twijfel tussen aanschaf of geen aanschaf toch uit in het voordeel van de eerstgenoemde optie. Maar hoe je het ook wendt of keert, het boek zal deze flottieljes vast en zeker uit de vergetelheid halen.